Column: Revolutie in de hogeschool

Maar Tilburg is ver van Amsterdam en Hilversum, waar onze nieuwsmedia zetelen, dus werden de Tilburgse studenten grotendeels vergeten en is het Maagdenhuis nog steeds een standaard anekdote in het repertoire van de vervelendste soort babyboomer. De Hogeschool Tilburg werd later voor zijn vooruitstrevendheid bestraft met een van de ergst mogelijke sancties: ze werden universiteit gemaakt.

Misschien mede hierdoor hebben hogescholen, veel meer dan universiteiten, een bescheiden bedaagd imago. Waar universiteiten nog wel eens van de daken schreeuwen dat alles een schande is, en dreigen met protesten en opstand, en houden van grote, ferme woorden, kiezen hogescholen traditioneel liever voor de stille diplomatie. Achter de schermen is vaak meer te bereiken en als politici en media niet weten dat je bestaat kun je doen wat je wil.

Ongekend

Maar die tijd lijkt voor bij sinds de nieuwe aangekondigde bezuinigingen van het kabinet. Op mijnsaxion en de socials van Saxion wordt nu openlijk opgeroepen voor een demonstratie van de Landelijke Studentenvakbond, nota bene tegen de langstudeerboete, niet eens tegen de bezuinigingen op instellingen. Bestuurders dreigen in demonstraties mee te gaan lopen. Studenten worden massaal opgeroepen een petitie te ondertekenen. Het is ongekend.

Er is ook een andere revolutie gaande. Want niet alleen werken hogescholen normaliter liever achter de schermen, ze vormen ook het liefst naar de buitenwereld een gesloten front. Waar universiteiten elkaar geregeld de tent uit vochten, vonden hogescholen het doorgaans beter een compromis te kiezen en als blok te onderhandelen met ministers.

Tot onlangs, want onze CvB-voorzitter Anka Mulder is uit het bestuur van de Vereniging Hogescholen gestapt omdat ‘de zorgen van de krimphogescholen te weinig op de agenda staan’. Dat klinkt als een nette verwoording maar in hogeschoolbestuurderskringen is dit het equivalent van met slaande deuren vertrekken.

Armoede met Rolex om de pols

Het laat de scheidslijnen binnen de hogeschoolvereniging sterk zien: tegenover de krimpende hogescholen, met name in Oost-Nederland, die aankijken tegen acute dalende studentenaantallen, staan bijvoorbeeld de Randstedelijke hogescholen die relatief veel meer te maken hebben met grootstedelijke problematiek.

Meer geld voor de één betekent automatisch minder voor de ander, en daar zit in bezuinigingstijd niemand op te wachten. Het zal de positie van de krimpers in de discussie ook niet helpen dat hun financiële reserves dan weer relatief groot zijn: het is lastig armoede te claimen met een Rolex om je pols.

Het is niet voor het eerst dat onderwijsinstellingen de lobby solo aan gaan. Een kleine tien jaar geleden begonnen de technische universiteiten een zeer succesvolle lobby voor zichzelf voor extra geld, geld dat uiteindelijk grotendeels ten koste ging van de andere universiteiten. Dat leidde tot zoveel woedde dat de universiteitskoepel er bijna aan ten onder ging en zich in ieder geval gedwongen zag het woord ‘samenwerkende’ uit haar naam te verwijderen, omdat het te veel hilariteit veroorzaakte. Maar het voorbeeld liet wel zien dat een gerichte, effectieve lobby van een klein aantal instellingen behoorlijke resultaten kan hebben, al gaan die resultaten ten koste van de rest.

Geen onbelangrijk detail in dit voorbeeld: de naam van één van de bestuurders van een van die technische universiteiten destijds. Anka Mulder.