Column: Plagiaatjagen

Als docent die op twee opleidingen toetsen afneemt, en daarnaast lid is van een examencommissie, kom ik vrij veel in aanraking met plagiaat. Ik heb dus vrij veel gelegenheid om erover na te denken. Onder andere waar mijn weerzin specifiek vandaan komt. In de eerste plaats is plagiaat - voor de helderheid, het zonder bronvermelding overnemen van werk van anderen - een vorm van intellectuele diefstal. Het is dan ook strafbaar, al zal er zelden een auteur met een rekening komen. Verder is de hardheid van een diploma gebouwd op de verwachting dat een student zelfstandig alle toetsen heeft behaald. Als deze bij die toetsen fraudeert, wordt daarmee de waarde van het diploma in algemene zin ondergraven. Met plagiaat beschadig je dus ook je studiegenoten.

Maar als ik heel eerlijk ben is mijn grootste drijfveer het - niet-onderbouwde - gevoel dat studenten die wegkomen met plagiaat zullen doorgroeien tot slechte burgers. Het soort mensen dat gemakkelijke maar illegale of immorele sluipweggetjes zoekt om onder de regels uit te komen.

Het soort mensen dat sjoemelt met veiligheidscertificaten, illegaal arbeidsmigranten onderbetaalt of premier wordt van een staatje waarvan de economie gebaseerd is op het mogelijk maken belastingontwijking. Dus is het mijn missie om te voorkomen dat ze er in hun studie mee wegkomen. Ik ben een hopeloos linkse softie, maar plagiaat is een van de weinige zaken waar ik pleit voor strengere straffen vanwege het afschrikwekkend effect.

Fraude opsporen

Hoewel ik doorgaans geen voorstander van overwerken ben, ben ik graag bereid om vrije tijd te steken in het opsporen van fraude. Dat is soms nodig, want ik merk dat sommige collega’s er ten onrechte vanuit gaan dat plagiaatscanner SafeAssign alle plagiaat wel zal detecteren. SafeAssign werkt prima voor controle op het overschrijven van medestudenten, maar werkt slecht met online bronnen. Zo leest SafeAssign vaak geen online bronnen in PDF. Hier is google echt je vriend. Of vijand, als je een plagiërende student bent. Een docent moet ook vaak de prioriteit geven aan het tijdig nakijken van grote hoeveelheden werk. De energie ging daar naartoe, waardoor achteraf gezien de vraag of het plagiaat was, minder aandacht kreeg.

Plagiaat herken je in het overgrote deel van de gevallen aan een plotselinge stijlbreuk, wat vaak een eufemisme is voor “opeens wordt er leesbaar geschreven”. Plagiërende studenten zijn meestal niet de beste studenten. Een snelle digitale zoektocht leidt dan meestal naar de oorspronkelijke bron. Plagiaat bewezen. Soms ook niet, en dat is frustrerend, want een student moet het voordeel van de twijfel hebben. Het is natuurlijk theoretisch mogelijk dat iemand specifiek tussen alinea 7 en 8 de d/t regel heeft leren beheersen. Het kan in ieder geval niet uitgesloten worden. De nobele sport van het plagiaatjagen kan alleen worden afgerond met een heterdaadje, vermoeden is niet genoeg.

Voor wie zelf eens wil oefenen: in bovenstaande tekst staat een geplagieerde zin. Zoek de stijlbreuk, gooi de zin in een zoekmachine en ontmasker mij als de charlatan die ik ben! Good hunting.