Onbezongen held Daan Schoenmaker: “Ik ben een beetje anders dan de rest”

Je bent Technisch Onderwijsassistent Werktuigbouwkunde (TOA). Vertel eens, hoe vul je de dagen?
“Tja, wat doe ik eigenlijk niet? Van lasersnijden tot 3D-tekenen en ik monteer waar nodig beitelplaatjes op de beitelhouders. De basis is het voorbereiden van lessen en het beantwoorden van vragen, maar daar blijft het al lang niet meer bij. Gek genoeg is zelfs het oplossen van ICT-problemen gaandeweg aan m’n takenpakket toegevoegd. Lesgeven is officieel geen onderdeel van mijn functie. Maar dat is op papier. In de praktijk sta ik al een tijdje deels zelfstandig voor de klas.” 

Je collega Tom van der Tuin (ook TOA) verwees me voor deze rubriek naar jou. ‘Het verhaal van Daan is inspirerend’, zei hij. En hij vertelde dat hij en de collega’s bewondering hebben voor het pad dat je hebt doorlopen.
“Oh wat leuk dat mijn collega’s dat zeggen. Ik heb wel een flink pad bewandeld, inderdaad. Ik ben begonnen op mbo-niveau 3 en groeide uiteindelijk door naar niveau 4, de opleiding werktuigbouwkunde aan het ROC in Hengelo. Ik was heel gefocusseerd: school was echt mijn hoogste prioriteit en eigenlijk was ik een wandelende agenda. Maar die enorme focus op school was niet helemaal gezond. Ik was eigenlijk alleen maar bezig met mijn opleiding, en ik maakte geen tijd voor ontspanning. Daarom ben ik judolessen gaan geven. Daar ontdekte ik mijn liefde voor het overdragen van kennis.”

Je hebt je goed voorbereid op dit gesprek, want ik zie flink wat aantekeningen? 
“Ja, want ik denk dat Tom ook doelt op mijn diagnose die ik in groep 6 kreeg: een meervoudige complexe ontwikkelingsstoornis (MCDD) en hoe ik daarmee ben omgegaan. Niet dat die hele geschiedenis interessant is voor dit artikel, maar dan heb je een beetje een beeld. MCDD is een vorm van autisme. Samengevat heb ik in mijn leven heel veel therapie en ook medicatie gehad. Zo kreeg ik naast mijn reguliere lessen begeleiding van Karakter, het academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Sophie Loek, die naam wil ik wel even noemen, was mijn begeleidster op het ROC en zij heeft me echt enorm geholpen om me op de juiste plek te krijgen.

Ik liep een stage bij Saxion, en dat beviel heel goed. Er werd gekeken naar wat ik wél kon, en hier heb ik enorme groei in doorgemaakt. De andere kant ken ik ook. Ik liep stage bij een bedrijf dat zei dat ze ruimte hadden voor mensen met een rugzakje, maar dat was in de praktijk niet zo. Daarom ben ik ook zo blij met mijn werk en mijn collega’s op Saxion.”

Eigenlijk zou dat ook normaal moeten zijn. Ik bedoel, iedereen is net weer anders bedraad, maar dat zegt niets over je capaciteiten.
“Daar ben ik het mee eens. Uiteindelijk heb ik van mijn diagnose, en vooral de verschillende behandelingen, heel veel geleerd. En dat kan ik in de praktijk brengen. Zo heb ik mijn angststoornis onder ogen gezien, en weet ik nu: soms is goed ook gewoon goed. Ook deed ik aan mindfulness. Daar zag ik eerder de waarde nou niet bepaald van in. Maar dat is nu anders: het is gewoon goed om in het moment te zijn en je geen zorgen te maken over dingen waar je weinig invloed op hebt.

Door al die reflectie ben ik geworden wie ik ben, en daar ben ik blij mee. Ik pas die inzichten dagelijks toe in mijn werk. Zo kan ik mensen heel goed lezen: ik weet wanneer ze iets dwars zit, of als ze eigenlijk niet snappen wat ik zeg. Ja, dat is bij mij aangeleerd, want vanuit mijn autisme pik ik die signalen niet op. Maar nu kan ik dat juist heel goed.

Mijn kernwaarden in het leven? Dat zijn eerlijkheid, loyaliteit en respect. Zo wil ik in het leven staan, en ik hoop de ander ook.”

Dan ben ik toch wel benieuwd hoe je mij nu ziet, in mijn rol als interviewer?
“Ik zie dat je in het moment bent, je zit ontspannen, met een open houding en hebt volle concentratie op dit gesprek. Je schrijft druk mee en daardoor weet ik dat je serieus neem wat ik zeg. Je kijkt me aan, en hebt nog niet naar je horloge gekeken, dus je hebt de tijd voor dit gesprek.

Ik gebruik graag een citaat uit de Paladijnse Voorspelling, een boek van Mark Frost. ‘Lees boeken om slimmer te worden, lees mensen om wijzer te worden’, zo ongeveer. Daar kan ik me goed in vinden.”

Je vertelde dat je veertig uur per week werkt, en eigenlijk nog wel meer. Wat doe je om te ontspannen?
“In mijn vrije tijd doe ik aan judo, ik heb de zwarte band en ga op voor de tweede dan. Ik train drie keer in de week. Daarnaast geef ik soms les en neem ik examens af. Naast judo zing ik in het koor VOF de Hof in Oldenzaal en haalde ik onlangs mijn rijbewijs.”

Zit je weleens stil?
“Alleen wanneer ik piano speel. Ik heb nooit lessen gehad en kan ook amper bladmuziek lezen. Ik leerde spelen via YouTube-video’s. Pianospelen is voor mij echt een uitlaatklep, het helpt tegen de onrust in mijn hoofd. We hebben thuis een piano, en zo af en toe speel ik in de hal van Saxion.”

En de liefde, ben je daar mee bezig. Heb je die al gevonden?
“De liefde heb ik nog niet gevonden, maar ik zou er zeker voor openstaan. Uiteindelijk zou ik graag willen settelen, misschien kinderen willen krijgen. Maar ik kan niet zo goed tegen drukte, dus ik ga niet echt uit. Met iemand afspreken is daarmee wel een uitdaging. Online heb ik ook wel geprobeerd, maar dat is toch niet echt mijn ding. Maar ik woon heel fijn hoor, met mijn vader, moeder en jongere broertje.”

Toen ik je vorige week vroeg voor dit interview, was je een beetje terughoudend. Je wilde niet te koop lopen met je diagnoses, zei je. Nu zit je hier helemaal voorbereid voor me. Is er iets veranderd?
“Oh nee, eigenlijk niet. Ik wil gewoon voorzichtig zijn. Als iedereen weet dat je een rugzakje hebt, dan wordt je ook anders behandeld. Dat zag ik al op de basisschool. Als ik het even niet aankon, mocht ik wat anders gaan doen. ‘Daan zit weer te spelen met lego, terwijl wij een toets moeten maken’, zeiden de kinderen dan. Niet dat ik gepest werd, maar je weet gewoon dat je een beetje anders bent dan de rest. Maar mijn verhaal vertellen vind ik belangrijk. Anderen kunnen daar ook weer van leren.

Je wil me het interview van te voren wel even laten lezen, zei je toch? Het is wel handig als je daar niet te lang mee wacht, want binnenkort ben ik tijdelijk uit de running. Ik verwacht later weer aanwezig te zijn en mijn gebruikelijke routine weer op te pakken.”