Column: Wrapped
Niets laat mij meer zien dat er alternatieve werelden bestaan waar mensen zich in bevinden dan de Spotify Wrapped. In Nederland was namelijk Sugardaddy van Roxy Dekker in 2024 het meest beluisterde nummer (‘vanaaf ben jij de baddie en ik je sugar daddy, dus dans een beetje sexy en draai 's met die bil’). Ook banken maken zo’n Wrapped, kwam ik achter door een gesprekje met studenten in een les. Op nummer 1 bij deze student: Verzekeringen.
Eigenlijk laten de banken een kans liggen om dit echt creatief te doen. Ik hoor in mijn hoofd al Destiny’s child met Bills, Bills, Bills terwijl ik zie hoe mijn uitgaven aan vintage fonduepotten uit de kringloop horen bij de 0,5 procent uitgaven aan dit genre in de maand september die zich kenmerkt door een film noir sepialicht stemming. Vanuit daar was de link naar belastingen en de vraag waar geld dan naartoe gaat in ieder geval snel gelegd.
Toen ik zelf mijn eerste loon kreeg was ik ook verbaasd over hoeveel ik daarvan níet kreeg, misschien hebben sommigen dit gevoel nog steeds wel bij het bekijken van het eindejaarsloonstrookje. Aan belastingen kleeft het imago van afpakken. En wie doet dat dan? De overheid!
Ik vroeg de studenten of ze ook weten wat er vervolgens met dat geld gebeurt en waar dat voor wordt gebruikt. Ze kwamen eigenlijk zelf wel tot de conclusie dat ze daar nog nooit zo over hadden nagedacht en dat ze het niet goed wisten. Belasting heeft zo bezien een soort framingsprobleem dat begint met het woord zelf, een last. Niemand wordt er blij van. Bijdrage of samenlasting zou een mooier woord zijn.
Hopelijk bleven de gedachtes hierover bij de studenten ook na de les nog even doorgaan. Bij mij in ieder geval wel. Want is het niet gek dat er op de middelbare school aan maatschappijleer wordt gedaan en op het mbo aan burgerschap en dat daar op het hbo niets structureels meer van te vinden is?
Sterker nog, op het mbo wordt burgerschapsonderwijs vanaf 2026 een verplicht onderdeel van het examen (overigens aan de hand van de methode: VONK, aanstekelijk burgerschap. Dat kan haast niet misgaan met zo’n methodetitel). Om het maar even op de Saxion populatie te betrekken: mbo’ers moeten zich kunnen verantwoorden met betrekking tot burgerschapseisen en havisten en vwo’ers niet.
Ik zou er wel zin in hebben, samen uitzoeken met studenten wat voor burger zij (willen) zijn in a smart world. Hoe kijken zij naar de overheid, welke collectieve voorzieningen zijn er allemaal en wie betaalt dat eigenlijk, hoe kijken zij naar verantwoordelijkheden en rechten, wat is collectieve actie, wat geef je weg van je (digitale) identiteit, waar maken zij zich zorgen om, hoe vormen ze zich meningen en hoe gaan ze in gesprek met een ander, vooral als die anders denkt? Thema’s genoeg om dat eens op uit te proberen.
‘Je vraagt me om een bandje en muntjes voor een drankje, Gratis in de vip jij voelt je de shit, Schat drink maar van m'n fles alsof jij het hebt gefixt’, zing Roxy Dekker. Het is misschien wel een vorm van solidariteit anno 2024.
Rubrieken
Gerelateerde artikelen
Column: Boodschap
Als schrijver weet je eigenlijk nooit precies wat er met de inhoud van je tekst gebeurt als deze door het interpretatiefilter van je lezer gaat. Het is een beetje dat gevoel van dat je als kind een ballon vulde met helium, daar een kaartje met boodschap aan verbond (‘vrede foor de weront’) en maar moest afwachten of deze ballon ergens ter hoogte van een straat verder al neer zou dalen, of misschien een paar steden verderop of misschien wel helemaal in Duitsland.
Column: Zin
Waar ik vaak vind dat het leven, ondanks onze verwoede pogingen er controle over uit te oefenen, op willekeurige momenten nogal verrassend uit de hoek kan komen, zijn er gelukkig ook altijd vaste ankerpunten die het menselijk bestaan enig houvast geven. Zo begint elk nieuw studiejaar ongeveer hetzelfde.