Commentaar: Vogelvrij

Anka Mulder maakte vrijdag 11 oktober bekend dat ze haar bestuursfunctie bij de VH neer gaat leggen. Daar had ze een duidelijke reden bij: er is in haar ogen onvoldoende aandacht voor goed hoger beroepsonderwijs in alle regio’s. “We krijgen de hogescholen niet op één lijn als het gaat om stabiele financiering te organiseren voor alle hogescholen, ook die in krimpregio’s”, zei ze in een toelichting tegen SaxNow.

Mulder benaderde SaxNow via de woordvoering zelf met dit nieuws, en al snel sprak SaxNow haar over haar besluit. De publicatie is door haar ingezien op feitelijke onjuistheden en ze heeft haar citaten mogen checken. Dus over dit nieuwsfeit kan de wrevel niet bestaan. Daarmee lijkt de kritiek van Mulder op SaxNow zich te richten op (één van de) twee vervolgpublicaties: één hoofdredactioneel commentaar, en een column van docent en vaste SaxNow-columnist Frank Futselaar.

Niet onbelangrijk is dat er maandagochtend een gesprek is geweest tussen de collegevoorzitter en de hoofdredacteur. Hieruit valt niet te citeren, want het was een periodiek bijpraatmoment, voor ons bijvoorbeeld ook om te horen wat er zoal speelt in bestuurlijke kringen. SaxNow heeft naar aanleiding van dat gesprek voorgesteld de collegevoorzitter te interviewen over haar besluit en over de impact die dat besluit heeft. Daarin zou de ruimte zijn geweest in te gaan op een eventueel onjuist beeld. Daar is verder geen reactie op gekomen.

Gewikt en gewogen

Wel is deze dinsdagochtend een bericht op MijnSaxion geplaatst. Daarin trekt de eindverantwoordelijke van Saxion openlijk de kwaliteit van de berichtgeving op SaxNow in twijfel. We hebben gewikt en gewogen of we dit niet te zwaar opnemen, maar we kunnen de woorden niet anders lezen. Consequentie is dat de redactie zich hiermee zo ongeveer vogelvrij verklaard voelt. Want er is een precedent geschapen: in navolging van de collegevoorzitter kan iedereen in een verantwoordelijke functie op Saxion nu zeggen: wat SaxNow schrijft, dat is suggestief.

Dat mag iedereen vinden. En dat mag iedereen ook uitspreken natuurlijk. Dat Anka Mulder de behoefte voelt een beeld dat volgens haar niet klopt, recht te zetten; het is begrijpelijk. Zij weet bovendien als geen ander wat haar beweegredenen zijn.

Maar wat niet wordt benoemd in het artikel op MijnSaxion, is dat de ‘suggestieve beelden’ waar het hier over gaat, blijkbaar betrekking hebben op eerst een hoofdredactioneel commentaar en vervolgens een column. Daarin wordt iets gevonden van haar besluit om de VH te verlaten, en bij een publiek persoon en een publiek besluit is dat nog altijd een goed recht. Dat betekent niet dat zoiets niet lastig kan zijn voor een bestuurder, maar het is wel onderdeel van het speelveld.

Opschrijven dat SaxNow ‘suggestieve beelden schetst’, zonder daar verder op in te gaan, gaat voor ons een stap te ver. Het college van bestuur van Saxion, met als voorzitter Anka Mulder, zou pal moeten staan voor de onafhankelijke journalistiek op de hogeschool en al helemaal als die berichtgeving haarzelf betreft. Ook als het een keer niet leuk is. De onafhankelijke journalistiek is een rijk bezit in de democratische hogeschool-omgeving.

In twijfel trekken

Daar zou juist het college van bestuur, dat de uitgever is van SaxNow en het budget beschikbaar stelt, van doordrongen moeten zijn. Een boodschap als deze is – zwaar aangezet – giftig. Het ondermijnt onze positie in de hele organisatie. En is niet los te zien van een bredere maatschappelijke tendens om de intenties van journalistiek in twijfel te trekken. Suggestieve berichtgeving zien wij als een zware aantijging, en is des te pijnlijker als dat verwijt komt van het gremium dat we kritisch moeten volgen, maar van wie we tegelijk bescherming verwachten als het spannend wordt.  

Het is belangrijk een onderscheid te maken in onze publicaties. In onze nieuwsberichtgeving streven we objectiviteit na. De feiten voorop, en we doen aan hoor- en wederhoor. Maar SaxNow biedt, zoals elk serieus journalistiek nieuwsmedium, ook ruimte voor opiniërende artikelen. Het verschil tussen die twee moet voor de lezer volstrekt duidelijk zijn. De opinie krijgt vorm in hoofdredactionele commentaren, columns en ingezonden opinies. Vanzelfsprekend richt een opinie zich regelmatig op (de gevolgen van) beleidsbeslissingen.  

Natuurlijk, in een commentaar, column en ingezonden opinie kan niet alles. Ook hier is de vrijheid van meningsuiting niet onbegrensd, de schrijver mag niet nodeloos grievend zijn of er alleen op uit zijn een persoon te kwetsen, bijvoorbeeld. Maar daar is, zijn en blijven wij van mening, in beide publicaties geen sprake van.

In breder licht: Saxion wil de omslag maken van een familiaire cultuur naar een professionele. Daar hoort bij dat we elkaar kunnen aanspreken op professioneel gedrag en dat we feedback kunnen geven en ontvangen. Het is dan wel belangrijk kritiek te onderbouwen, want waar moet je anders op reageren of in het uiterste geval tegen verweren?

Eenieder heeft het recht er iets van te vinden dat de collegevoorzitter uit het bestuur van de VH stapt. Voor een onderbouwde mening of een scherpe column is en blijft op SaxNow plek. Dat is één van onze verantwoordelijkheden.