Hoe deze oud-Saxion-student de jongste bondscoach ter wereld ooit werd

Veel studenten geven zich na een jaar lang studeren over aan hun welverdiende rust. Niet Joost. Voor hem begon het ‘echte leren’ aanvankelijk pas in de zomervakanties. Tijdens zijn zorgvuldig om de studie heen geplande voetbaltripjes dompelde hij zich de afgelopen vijf jaar onder in de gevaarlijke favela’s van Rio de Janeiro, nam hij een kijkje in de keukens van voetbalclubs Liverpool en Ajax Cape Town, was hij assistent-trainer bij de nationale jeugdelftallen van Maleisië en – jawel – op 21-jarige leeftijd wereldwijd de jongste bondscoach ooit. Van Tuvalu welteverstaan. “Een eilandje dat kleiner is dan de gemiddelde wijk in Almelo. Maar toch.”

De jongste bondscoach ooit. Een aardige tekst voor op je visitekaartje. “En zo afficheer ik me dan ook graag”, bekent de Tukker grijnzend, op een terras in het centrum van zijn stad. “En het klopt ook, durf ik na de nodige research wel met zekerheid te stellen. Ik heb bewust die uithoeken opgezocht, omdat in elke cultuur weer anders wordt aangekeken tegen zaken. Tegen het leven zelf, maar ook op het gebied van talentontwikkeling, een aspect waar ik me de laatste jaren op heb toegespitst.”

De bevlogen Tukker trapte zijn studerende leven af op de Saxion-opleiding podotherapie, maar kwam gaandeweg tot de ontdekking dat zijn hart elders lag. Hij switchte halverwege naar sportkunde op Windesheim, waar hij drie maanden geleden afstudeerde, maar kwam in zijn derde studiejaar tóch weer terug naar Saxion. Voor de minor Startup Yourself Together in Enschede.

Vrijheid
Een minor waarbij de student kortgezegd zélf mag bepalen wat hij of zij wil leren en wat daarvoor nodig is. “Deze minor bood me de vrijheid om mijn talenten te ontplooien en écht te doen wat ik wilde. Die tijd krijg je normaliter niet tijdens je studie. Eén van de leerdoelen die ik opstelde, was mijn netwerk in de voetballerij vergroten. Zo heb ik tijdens dat halfjaar een trip gemaakt naar Dubai.” In de hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten sloot hij aan bij de club Al Wasl. “Ik had goede contacten met de sjeik van die club. Het plan was om ondersteuning te verlenen in de ontwikkeling van de jeugdopleiding, maar omdat de ene sjeik plaats moest maken voor de andere, klapte de boel.”

Neemt niet weg dat hij weer een ervaring rijker was. Op jeugdige leeftijd heeft Joost al een rugzak vol levenservaring waar de gemiddelde pensionado jaloers op zal zijn. Zuid-Amerika, Azië, Oceanië, Afrika, het Midden-Oosten en Europa; de wereldkaart die hij thuis heeft hangen is bijna volgeprikt met vlaggetjes. “Alleen Noord-Amerika is nog leeg. De contacten waren al gelegd, met LA Galaxy onder andere, maar door corona ging er een streep door al mijn plannen van deze zomer.” En zo blijft er op zijn 25^ste in elk geval nog wat te wensen over.

Grootste uitdaging
Terug naar het begin. Joost was trainer van de C9 van het Almelose Oranje Nassau, toen hij de stoute schoenen aantrok. Laat ik maar meteen met de grootste uitdaging beginnen, zo bedacht hij als ambitieuze voetbaltrainer. “Rio de Janeiro, een betere plek om het avontuur aan te gaan kon ik niet bedenken. Nergens ter wereld kun je zo sterk zien wat voetbal voor mensen betekent als in de sloppenwijken daar.”

Hij trok alles uit de kast om er te komen. En na twee jaar aandringen, mailen, spammen op social media en wat niet al, had hij beet. Bij de voetbalclub van de favela Borel mocht hij aansluiten om zich met talentbegeleiding bezig te houden. “Het is voetbal of drugs, meer bestaat er haast niet in de sloppenwijken. Voetbal is de enige uitweg uit de ellende, ondervond ik aan levende lijve. Ik had een eigen beveiliger met een pistool op zak en moest me in het begin van mijn trip bij de grootste drugsbaas van die favela verantwoorden voor wat ik kwam doen.”

Horrortackles
Op het voetbalveld – of iets wat er voor door moest gaan - zag hij heel wat talent in actie. “Maar ook de ergste horrortackles. ‘Als ik een ander talent doormidden schop, heb ik weer een concurrent minder’, zo werd er gedacht. Ik heb me in de eerste weken afgevraagd waar ik in vredesnaam aan begonnen was, voelde me onveilig en sprak de taal niet. Maar gaandeweg vond ik mijn draai, gaf trainingen in grondig voorbereid Portugees en slaagde erin een paar talenten op weg te helpen naar een grotere club.” Na zeven weken was zijn slotconclusie op de vlucht terug naar huis: “Als ik in deze omstandigheden mijn werk kan doen, dan kan ik overal werken.”

Dus ook in Tuvalu. “In Rio had ik het ene uiterste meegemaakt, en ik wilde op zoek naar een ander uiterste. Puur om te leren. Hoe wordt voetbal beleefd op een klein eiland? Die gedachte prikkelde me.” Lachend: “En in Tuvalu zochten ze toevallig nog een bondscoach… Ik huurde een ruimte af in het stadion van Heracles Almelo om indruk te maken met een presentatievideo. Dat ik trainer was van de C9 liet ik maar achterwege. Mede door de minor Startup Yourself Together heb ik inmiddels een aardig netwerk opgebouwd, maar het was - zeker voor mijn eerste trips - echt bluffen en volharden om ergens binnen te komen.”

Maar ook ditmaal slaagde hij wonderwel. Wat hij vooral leerde in Tuvalu, was dat de mens prima zonder tijd kan leven. “Niemand draagt een horloge. Tv is er niet. Alleen radio. De tijd heeft er letterlijk stilgestaan. Maar echte armoede, zoals in Rio de Janeiro, heb ik niet ervaren. En de mensen lijken gelukkig. Al het geld dat ze hebben, steken ze in eten.”

Trainen op landingsbaan
Als bondscoach voor drie maanden speelde hij geen enkele interland. “Maar ik kreeg wel de ruimte om de organisatie op poten te zetten en op een heel ander level te communiceren dan ik gewend was. Wekelijks zat ik met de minister van sport om tafel om de plannen voor de voetbalbond te bespreken. Zat ik daar, in zo’n luxe leren fauteuil. Als 21-jarige is dat nogal een aparte gewaarwording.” Dat gold ook voor de trainingen die hij gaf. “We weken vaak uit naar de landingsbaan van het vliegveld om op een egaal stuk grond te kunnen trainen, omdat het trainingsveld vaak vol zat met gaten door opkomende krabben.”

Na Tuvalu volgden stages bij Ajax Cape Town, Club Brugge en Liverpool, waarna Joost in 2018 terugkeerde in Brazilië. Ditmaal bij de topclubs Botafogo en Fluminense. En zo vormde de Almeloër gaandeweg zijn eigen visie, die verder gestalte kreeg tijdens zijn goedgekozen minor. Startup Yourself Together was de voedingsbodem voor een programma dat hij ontwikkelde voor de ondersteuning van jeugdtrainers bij amateurclubs. “Dat programma heb ik uitgerold bij SV Almelo, maar ook bij clubs in Roemenië en Brazilië.”

Het hielp hem allemaal bij zijn afstudeeropdracht: een concept ontwikkelen voor het professionaliseren van organisaties. “In die rol kun je meer bewerkstelligen dan langs de lijn, heb ik geleerd. Ik denk dat er nog een wereld te winnen valt in de professionalisering van sportorganisaties, maar ook daarbuiten.” Ambities om Ronald Koeman op te volgen bij de KNVB, had hij dan ook niet. Toch blijft zijn visitekaartje voorlopig ongewijzigd. Knipogend: “De jongste bondscoach ooit. Ja, die houd ik erin.”