Niels Bourgonje

Van Tukkerland naar Hollywood: het script van het leven van regisseur Niels Bourgonje

Droom jij als ‘Saxionner’ van Hollywood? Lees dit verhaal over Enschedeër Niels Bourgonje (41). Waar enkel de Amsterdamse Filmacademie vaderlandse regisseurs lijkt op te leiden, bewees regisseur Bourgonje via Saxion richting Hollywood te kunnen. “Mijn onorthodoxe Tukkerse weg kleurt mij.’’ Gisteren ging – bij het Nederlands Film Festival – zijn nieuwe film Shut in première. Wie is hij?

Hollywoodfilms. Ze kennen een formule. Eentje waarmee SaxNow zelfs Niels Bourgonje's verhaal van hoop kan vertellen. De formule is wat ervoor zorgt dat we een film ingezogen worden. Het einde? Dat moet en zal je weten!

Het hoofdpersonage moet doorgaans een probleem oplossen, maar ontmoet tegenslag en afwijzing. Bourgonje weet er alles van. Het personage verzint plannen, maar pas het vijfde plan slaagt (Neem James Bond, zijn probleem: een schurk die hij moet verslaan, iedere film opnieuw. Zijn eerste plan? Mislukt! Het tweede, derde en vierde ook, máár: plan vijf slaagt).

Openingsmysterie
Eerst verschijnt meestal een openingsmysterie. Een fragment zonder context. We blijven achter met vragen. Regisseur Bourgonje, die zou je door Amerika kunnen laten lopen. De allergrootste filmproducenten ontvangen hem ondertussen (waargebeurd overigens). Je wil weten: hoe komt een Tukker via een Saxion-opleiding in de Amerikaanse filmindustrie terecht?

Het beeld wordt zwart en de filmintroductie volgt. Wat was het leven van de hoofdpersoon voor dit openingsmysterie? Bourgonje: “Háhá, nou, ik las als tiener Marvel Comics, ik wilde striptekenaar worden.’’ 

In de introductiefase heeft de hoofdpersoon een leven dat hem niet bevalt, hij ontdekt een passie of een liefde die hij wil volgen, die passie of liefde wordt ook gelijk een probleem. (De arme DiCaprio wordt in Titanic verliefd op Winslet, maar ja: die is met een rijke man getrouwd).

Ik las als tiener Marvel Comics, ik wilde striptekenaar worden.

Niels Bourgonje
Niels Bourgonje, filmregisseur

Bourgonje: "Ik was dertien en zag ineens: mijn tekeningen zijn best slecht.’’ In een film laat je Bourgonje ze misschien verscheuren of verbranden, om hem boos zijn geboortehuis te laten uitlopen, waar hij die ene winkel ziet... “Naast ons huis zat letterlijk een videotheek. Ik stopte met tekenen en verslond alle tapes ervan. Ik zag tussendoor een docu over hoe je filmmaker werd: naar de Filmacademie in Amsterdam moest je.’’

Het hoofdpersonage leeft een tweederangs leven (Bourgonje is mislukt striptekenaar) maar proeft een ‘eersterangsleven’ (een grote filmregisseur worden).

Actie
De filmmotor start, het hoofdpersonage neemt een keuze en kan niet meer terug. Het ‘handboeimoment’. “Bij mij veranderde alles toen ik Se7en zag. Die film had alle Hollywood-conventies, toch zette het je verbeeldingskracht op de kop. Dit wil ik ook, wist ik. Ik kreeg een missie.’’ In een filmscène zou je Bourgonje tegen schoolvriendjes of meesters kunnen laten zeggen dat hij Hollywood-regisseur wil worden. Ze lachen hem uit, met misprijzende Tukkers kreten, maar hij herhaalt zijn droom.

Het hoofdpersonage onderschat de weg van tweederangsleven naar eersterangsleven. Het eerste plan is ‘té voor de hand liggend’. “Ik deed dus, 18 jaar en onvoorbereid, auditie bij dé vaderlandse filmopleiding: de Nederlandse Filmacademie. Te gênant, ik had nog geen filmhandboek gelezen. Ik belandde vast op een zwarte lijst, als die bestond. Bourgonje? Afgewezen dus!’’

SHUT still5.png

Still uit Shut, de film van oud-Saxion-student Niels Bourgonje, die dinsdag in première ging op het Nederlands Film Festival. 

Prijzen
Plan twee volgt: Saxion. “Ik werkte inmiddels bij een videotheek, ik leerde er een Saxion-student kennen, een filmgek. Hij sprak over een mediaopleiding en na mijn filmacademie-afwijzing wilde ik iets. Bij de Saxion-opleiding Kunst en Techniek leerden ze je monteren, soms waren er zelfs storytel-lesjes. In het worst case scenario maak ik er een mini-film-academie van, dacht ik.’’

“Er leefde ook twijfel. Zou ik werkelijk filmregisseur kunnen worden? Ik mocht afstuderen met een film en riep letterlijk: is-ie niet goed genoeg, dan moet ik iets anders zoeken!’’ Bourgonje strikt voor zijn film Brand – ‘Ik vermoed door het scriptidee’ – kosteloos gearriveerde acteurs Catherine ten Bruggencate en Kees Boot. De film wint een prijs op SCENECS filmfestival in Amersfoort. Bourgonje is begonnen, maar nog niet in Amerika…

SHUT still1.png

De bekende acteur Jack Wouterse speelt de hoofdrol in Shut. 

Afwijzing twee
Dan komt, op driekwart film, het gewaagde plan drie. Dat mislukt faliekant, de hoofdpersoon valt in de put. Bourgonje ook. “Eigenlijk zat dat moment net voor Brand. Tijdens mijn afstuderen deed ik namelijk opnieuw auditie bij de filmacademie. Opnieuw afgewezen. Nu was ik te gevormd. Die kater kan ik nog wel oproepen.’’

Het hoofdpersonage schuilt thuis of bij vrienden, overdenkt zijn leven en krijgt inzicht. Het typische weer bij zo’n scène? Regen. “Ik omarmde mijn opgroeien als autodidacte filmmaker. Ik had de Saxion-achtergrond en niet die van de filmacademie. Máár, ontdekte ik, dat had ook voordelen… Academie-regisseurs moeten het snel waarmaken. Voor critici en filmfondsen. Het is doorbreken of afhaken. Het afbreukrisico is gigantisch. Ik kon langzaam blijven bouwen.’’

Bourgonje bedenkt zo Swipe in 2019, een horrorfilm. In ons verhaal plan vier. In Swipe ontdekt een naar huis lopend meisje dat ze een match heeft met een enge man die ze juist weggeswipet had. Hoe kan dat? Swipe krijgt een selectie voor de Gouden Kalf-competitie én hij belandde op een festival in Los Angeles. Plots gaat de telefoon, Amerika calling. “Amerikaanse filmagenten wilden contact.’’

SHUT still4.png

Bourgonje: "Ik ben altijd doorgegaan. Filmmaken is, zeker bij begin, tegenslagen verwerken en heel veel dingen zelf regelen."

Hollywood
Plan vier brengt Bourgonje bijna in Amerika, plan vijf uiteindelijk helemaal. Of dat plan slaagt, daar zit de spanning van nu. "Producenten en schrijvers in Hollywood zien in Swipe, dat een korte film was, een langere speelfilm. Er zijn gesprekken met grote studio's als Fox.’’

Wat betekende zijn Saxion-achtergrond in deze reis naar Amerika? “Ik ben altijd doorgegaan. Filmmaken is, zeker bij begin, tegenslagen verwerken en heel veel dingen zelf regelen. Attributen, draailocaties en figuranten. Veel academiemakers sneuvelen omdat ze niet met tegenslagen kunnen omgaan, een gespreid bedje gewend zijn. Op Saxion kon veel, zoals films maken. De techniek is er, hulp ook, maar zoek eerst zelf de weg, was het credo. Daar komt mijn zelfstandigheid en doorzettingsvermogen van.”

En zijn karakter, is ook Saxions. “Al is dat meer de streek. Ik ben niet snel enthousiast te krijgen op de set. Je hebt regisseurs van ‘ooh’, ‘wow’ en ‘beautiful’, zo ben ik niet. Amsterdammers op de set noemen mij beleefd afstandelijk. Dan denk ik: tsja, in Twente leeft iedereen een beetje zo.’’

Slaagt zijn plan vijf? “Hollywood blijft een loterij, maar het kan. Eerst ga ik genieten van mijn première van Shut.’’ Deze film, met Jack Wouterse (All Stars-voorzitter) in de hoofdrol, kwam gisteren uit.

Op basis van de korte Film Shut werd hij geslecteerd als Talents to Cannes-talent. Bourgonje mag naar het prestigieuze internationale filmfestival om fondsen te ontmoeten en grote spelers in de internationale filmwereld.

André Valkeman

André Valkeman