Klaar voor het avontuur, maar ze bleven thuis

Illustratie: Mathijs Stegink 
This article is also available in English

Chi Tran uit Hanoi is het levende bewijs dat een jetlag kunt oplopen zonder te vliegen. “Eén van de voornaamste obstakels van het moeten studeren op afstand, is voor mij het tijdsverschil”, stelt de 18-jarige Vietnamese. “Het kostte me enkele weken te wennen aan het nieuwe ritme. Starten om 14 of 15 uur ’s middags in plaats van ’s ochtends vroeg. Ik zit alleen aan het avondeten, omdat ik tot laat colleges heb of groepsopdrachten moet doen. En toen werd de Nederlandse klok ook nog verzet… Ik was niet bekend met dat fenomeen en raakte helemaal in de war.” Niet helemaal ‘thuis’ in de tijd dus, vergelijkbaar met een jetlag.

Thuis in haar omgeving, waar het zes uur later is dan in Nederland, is ze wel. Chi doet haar verhaal vanuit haar kamertje van 15 vierkante meter op de tiende verdieping, in een appartement dat ze deelt met haar ouders. De Skypeverbinding is vlekkeloos, maar het gesprek wordt om de haverklap verstoord door een kakafonie van getoeter en verkeersgeraas. “Zo gaat dat in de hoofdstad van Vietnam”, zegt Chi, terwijl ze haar camera bijdraait om het weidse uitzicht op de miljoenenstad te delen. “Het is lawaaiig, maar ik ben niet anders gewend.”

Na een paar maanden heeft ze rust gevonden in de huidige situatie, gesteund door de yogasessies en powernapjes die ze ’s middags nog kan nemen voor het studeren. “Het gevoel deel uit te maken van een internationale omgeving ontbreekt. Die beleving komt online gewoon niet over en dat is echt een gemis. Maar toch zitten er voordelen aan deze situatie. Ik kan in mijn vertrouwde omgeving wennen aan mijn nieuwe opleiding. Het geeft me als het ware een softe introductie, waardoor de stap straks minder groot zal zijn wanneer ik wel naar Nederland kan.” Wanneer dat zal zijn? “Geen idee, je kunt niets voorspellen in deze tijd. Ik hoop in maart.”

Online gids

Ondertussen hoeft ze niet te reizen en houdt ze meer tijd over voor haar privéleven. “Het gekke is dat ik de afgelopen maanden meer van Hanoi heb gezien dan in de achttien jaar ervoor.” De wereldwijde crisis leert haar te koesteren wat ze heeft. “Ik ontdek prachtige musea, onontdekte plekjes in de stad en verwonder me elke dag. Al die ervaringen deel ik met mijn medestudenten tijdens groepsopdrachten. Ik voel me als het ware online gids van Hanoi. Iedereen deelt zijn ervaringen vanuit huis, waardoor we elkaar op afstand toch al aardig leren kennen.”

Chi is onderdeel van een klas van zestien, van wie er veertien vanuit het buitenland deelnemen. Ivaylo Shopov (19) uit Bulgarije haakt in op haar verhaal. “Een van onze vakken is internationale communicatie. Ironisch genoeg ondervinden we de aspecten nu aan den lijve”, zegt hij vanuit Rakovski, een stad van 15.000 inwoners.

Hoe die communicatie dan verloopt? “We hebben veel contact via Microsoft Teams of Skype”, zegt Chi. “Een nadeel is dat niet iedereen zijn webcam aan wil zetten. Daardoor verloopt de communicatie soms wat stroef, omdat je niet kunt peilen wat iemand echt bedoelt.” Samenwerken aan een opdracht gebeurt veel via Google Docs, waarin meerdere mensen tegelijkertijd kunnen werken.

“Werkt perfect”, zegt Marilyn Caracas, studiegenoot van Ivaylo en Chi. Al leidt het soms tot curieuze taferelen. “We hebben het vaak over ‘the haunted document’, omdat een ander je vaak net voor is als je iets wilt typen. En zo achtervolg je elkaar. Best grappig.”

Marilyn studeert in de woonkamer van een appartement in het Franse Nice, waar ze sinds juli woont met haar ouders. Het van oorsprong Roemeense gezin is midden in de coronacrisis geëmigreerd vanuit Oekraïne. Alsof studeren op afstand al niet ingewikkeld genoeg is. “De afgelopen maanden zijn een behoorlijke rollercoaster geweest”, erkent de 17-jarige studente. “Nice is een prachtige stad, maar vrijwel niemand spreekt Engels. En we zitten nu net weer in een nieuwe lockdown.”

Hou houd je onder zulke omstandigheden focus op een buitenlandse studie waar je net aan bent begonnen? “Gek genoeg is dat voor mij niet zo moeilijk. Ik hou van studeren en kan me daar nu volledig op storten, zonder afleidingen. Wat ik mis, is de sfeer in een klaslokaal en de energie die hangt op een hogeschool. Maar de buddysessies, waarin je als nieuwe student wekelijks contact hebt met een derdejaarsstudent, geven me het gevoel dat ik toch bij Saxion hoor.”

Bizarre maatregelen

Ivaylo is een stuk minder optimistisch. En daar heeft hij tal van redenen voor. “Ik ben dol op reizen en wil graag nieuwe mensen ontmoeten. Ik snakte ernaar om naar Enschede te verhuizen. Een nieuwe omgeving, een ander leven. Ik ben erg teleurgesteld dat het allemaal niet kan nu.”

Temeer omdat hij zijn thuisland zat is. “De maatregelen die Bulgarije neemt in de strijd tegen corona, zijn ronduit bizar. Op een gegeven moment werden scholen gesloten, terwijl discotheken wél open waren. In het hele land zijn voortdurend protesten.” Daar doet hij volop aan mee. “Ik maakte onlangs nog een treinreis van tweehonderd kilometer om mee te doen aan een protestactie. Dat heb ik er graag voor over om mijn ongenoegen te uiten.”

Marina Makoied uit Sebastopol (De Krim) herkent zich in het beeld dat haar Bulgaarse studiegenoot schetst. “De situatie in mijn land wordt met de dag erger. Weinig mensen houden zich aan de coronamaatregelen en ik hoor het geluid van loeiende sirenes steeds frequenter.”

De 19-jarige student schetst openhartig waar ze mee worstelt gedurende de eerste maanden in fysieke afzondering van haar nieuwe opleiding. “Ik kan wel stellen dat ik mentaal nog nooit zo op de proef ben gesteld als nu. Het is een behoorlijke uitdaging om in een nieuwe studie te duiken terwijl je zo ver weg bent van alles, en met een luidruchtige familie om je heen. Ja, het is een voordeel dat je meer geld en vrije tijd overhoudt, maar daardoor heb je meer tijd om te piekeren en alles te overdenken. Dat zorgt voor nog meer druk.”

Een strikte dagelijkse routine helpt. “Ik studeer meestal in mijn eigen kamer, maar probeer creatief te zijn en door het huis te verplaatsen met mijn laptop en boeken. Als ik dat niet doe, word ik slaperig en zelfs claustrofobisch. Daarnaast kleed ik me mooi aan, alsof ik daadwerkelijk naar school moet. Dat helpt me productief en gefocust te zijn gedurende de online colleges.” Chi heeft nog een andere tip: “Ik probeer zoveel mogelijk mijn stem te laten horen tijdens colleges. Zo houd ik mezelf scherp en leren andere studenten mij beter kennen.”

Meditatiesessies

De vier nieuwkomers zijn tevreden over hoe Saxion zich opstelt. “De lessen zijn erg interactief, we kunnen veel input leveren”, zegt Ivaylo. Volgens de Bulgaar zijn de docenten creatief om buitenlandse studenten concreet bij de materie te betrekken. Van interactieve quizzen tot rollenspellen en zelfs meditatiesessies; geen methode wordt geschuwd. “We hebben laatst echt met z’n allen zitten mediteren. Tijdens een college basiscommunicatie. We moesten op bepaalde punten op ons hoofd drukken.” Lachend: “Ik werd er lekker rustig van.” Dan zonder gekheid: “Ik ben tot nu toe erg tevreden over het niveau van het onderwijs, dat vele malen hoger ligt dan ik in Bulgarije gewend was. Dat houdt me gemotiveerd. Anders was ik na een paar maanden al afgehaakt.”

Geen van de vier nieuwe IHRM-studenten overwoog naar Nederland te komen gedurende de coronacrisis. De gemeenschappelijke opvatting luidt: als je toch online moet studeren, dan liever in een vertrouwde omgeving. Maar Ivaylo, Chi, Marina en Marilyn snakken wel naar het moment waarop ze eindelijk naar Nederland kunnen, om fysiek deel te nemen aan hun studie. Mariana: “Doordat we online dagelijks veel contact hebben met elkaar, heb ik nu al een hechte band opgebouwd met sommige medestudenten. Dat maakt het des te opwindender om elkaar straks eindelijk écht te ontmoeten.”