Vertrokken Blockchain-lector liet patroon bedenkelijk gedrag zien, Saxion moet scherper beleid voeren

De commissie stelt in haar advies dat ook het college van bestuur ‘potentieel kwetsbaar’ is voor de indruk dat de zorgvuldigheid die van onderzoekers en de hogeschool mag worden verwacht, niet altijd voldoende serieus wordt genomen. Veuger en Saxion zijn in augustus dit jaar uit elkaar gegaan vanwege de ontstane ‘complexe arbeidsrelatie’.

In eerste instantie wilde Saxion een advies van de externe commissie wetenschappelijke integriteit (CWI), staat in het rapport. De CWI gaf terug dat er alleen een uitgebreide procedure mogelijk is, op basis van een klacht. Dat heeft Saxion gedaan. De klacht betrof zes tot dan toe gesignaleerde casussen, die ieder afzonderlijk zijn behandeld. Het gaat daarbij over plagiaat, zelfplagiaat en commerciële belangen.

Hoewel Veuger volgens de commissie in vijf van de zes klachten slordig of nalatig was, kwam het in geen van deze gevallen tot een schending van de wetenschappelijke integriteit. Bijvoorbeeld bij het vermoeden van plagiaat bij de scriptie van een student, die als disclaimer schreef ‘Before doing this thesis, I did not have any knowledge about the healthcare system and blockchain technology’. Deze scriptie publiceerde ze met Veuger als tweede auteur exact hetzelfde in een wetenschappelijk tijdschrift. De commissie constateert dat weliswaar drie normen uit de gedragscode wetenschappelijke integriteit worden overschreden, maar ook dat de omvang en betekenis te gering is om van een schending te spreken.

Dubbelrollen

De commissie heeft vraagtekens bij de dubbelrollen die de lector speelde als company advisor én als tweede begeleider en vraagt zich af hoe deze ‘spanning tussen verschillende rollen’ zich verdraagt met het afstudeerbeleid van Saxion. Ook adviseert de commissie het college van bestuur om zorg te dragen dat Veuger aan de uitgever vraagt het auteurschap te rectificeren, zodat het alleen nog op naam van de student staat. Dat is tot op heden niet gebeurd.

In een ander geval benaderde Veuger een student over een afgerond project waarbij hij niet betrokken was. Dat mondde uit in een wetenschappelijk artikel met Veuger als co-auteur, waarbij negentig procent van het artikel bestaat uit één-op-een kopieën van de originele tekst. Hoewel de plagiaat-klacht van Saxion ‘gegrond’ is, is het voor de commissie ‘te zwaar’ om te spreken van een schending van de wetenschappelijke integriteit. Ook hier is het advies om het auteurschap te rectificeren, zodat alleen de student nog auteur is.

Anonieme experts

In zijn verweer haalde Veuger twee anonieme experts aan: een collega-lector en een persoon op managementteam-niveau, beide werkzaam bij Saxion. Die geven aan dat er vaker wordt samengewerkt met studenten om te komen tot een artikel. Ook haalt hij een hoogleraar en een expert aan, die zeggen dat het lastig is om eenduidig advies te geven over dit soort zaken, ‘omdat het ook wel als een grijs gebied gezien kan worden’. Daarmee is het volgens Veuger niet uitgesloten dat dit een geaccepteerde gang van zaken is. De twee anonieme Saxion-experts bevestigen dat het niet ongebruikelijk is bij de hogeschool.

Ook deed Veuger aan zelfplagiaat, door niet te verwijzen naar eerdere eigen teksten die hij dan weer hergebruikte in nieuwe publicaties. Dat werd bij drie klachten van Saxion vastgesteld door de commissie, ondanks het standpunt van de lector dat zelfplagiaat geen plagiaat is. In één geval constateert de CWI dat Veuger teksten overnam van een Amerikaans onderzoeksbureau, zonder verwijzing. De commissie tilt hier niet al te zwaar aan, omdat de teksten algemene informatie bevatten, die op meer plekken terug te vinden zijn.

Daarmee concludeert de CWI dat de klachten op zich geen schending van de wetenschappelijke integriteit opleveren, omdat de omvang en betekenis te gering zijn. De commissie constateert wel een patroon van bedenkelijk bedrag. Gezien de aard en positie van beklaagde, vindt de commissie het zorgelijk dat gedrag van deze aard zich voordoet, schrijft ze. Ook had een meer ontwikkeld bewustzijn op dit punt van Veuger verwacht mogen worden.

Niet alleen Jan Veuger wordt berispt over zijn slordige en nalatige werkwijze. Het CWI adviseert het college van bestuur van Saxion om scherper beleid te voeren op de rolzuiverheid van afstudeerbegeleiders, opdrachtgevers en onderzoekers bij mogelijk co-auteurschap van studenten, en wanneer zich dit voordoet hier scherper op te letten. Dit om ‘preventief’ beleid te kunnen voeren – dus dit soort kwesties in de toekomst te voorkomen.