Opinie: Vragen stellen en luisteren

De ochtend waarop ik dit schrijf, kwam het artikel over posters op de prikborden voorbij. Hoewel ik dit stuk origineel met een ander voorbeeld begon, had ik meteen de urgentie juist deze publicatie in mijn stuk te betrekken, omdat we een niet-veilige omgeving creëren door alleen de gulden middenwegmening te ventileren.

Daar zijn we ook de instelling niet naar in het hoger onderwijs. Kennis wordt juist vergaard en verbeterd doordat verschillende meningen elkaar bevragen. En ja, dat is soms eng en daarvoor moet je uit je comfortzone komen. Maar het levert iedereen een fijner, prettiger en veiliger gevoel op. Vorige week heb ik dat zelf mogen ervaren en deze anekdote illustreert dat.

Gemeenschappelijke taal

Misschien weet de lezer dat ik het Green Office heb geïnitieerd. Samen met collega’s hebben we hard gewerkt aan een visie op duurzaamheid, waarbij Saxion de SDG’s als gemeenschappelijke taal hanteert.  We dragen deze keuzes zelfs op en in onze gebouwen uit. Ik ben blij met de keuzes en tegelijkertijd is het mijn taak deze keuzes verder in de organisatie te verankeren.

Maar niet iedereen deelt deze mening.

Een paar weken geleden ontving ik een mail van een student. Hij voelde zich niet thuis en zelfs aangevallen door de keuzes van de organisatie. In zijn mail vertelde hij waarom en hij zette zijn visie kort uiteen. Mijn eerste reactie was er een van schrik: dit was een compleet tegenovergestelde mening dan die van mijzelf. En ook waar Saxion voor staat. Kon dit wel? Wat te doen?

Ik bedacht me wat ik wilde zou willen dat een ander voor mij zou doen in een dergelijke situatie. En vervolgens heb ik hem een uitnodiging gestuurd voor een open gesprek. Om van elkaar te leren. En ja, dat vond ik rete-spannend. Maar gelukkig accepteerde hij al snel mijn uitnodiging.

Wat volgde was een mooi gesprek. We begonnen beide gespannen. Want we kennen de mening van de ander van de buitenkant, en wisten dat we niet bepaald op één lijn zaten. Maar door vragen te stellen en te luisteren naar elkaar, kwamen we steeds een stap verder. Hierdoor durfden we elkaar ook steeds meer vragen te stellen.

Klimaatverandering

Gaandeweg bleken we ook veel overeenkomsten te hebben. Natuurlijk blijven de basisverschillen overeind. Zo is mijn gesprekpartner niet overtuigd van klimaatverandering en ben ik dit persoonlijk wel. Maar door verder te vragen en luisteren kwam ik er achter dat hij wel veel om de natuur geeft. Én zich hier ook hard voor inzet.

Door de overeenkomsten te ontdekken, is het voor ons ook makkelijker geworden onze verschillen te accepteren. En nee, daar gaan we het niet over eens worden. Maar die verschillen respecteren we wel doordat we van elkaar het verhaal erachter hebben leren kennen. Aan het einde van het gesprek, voelden we ons beiden door de ander gehoord en serieus genomen. En juist dat zorgde ervoor dat we ons allebei juist prettiger en zoals je momenteel overal hoort, veiliger voelden.

Deze ingezonden opinie is onderdeel van mijn belofte aan hem. Hij voelt zich vaak door anderen, ook docenten, direct in een hoek gezet, omdat zijn mening niet de gangbare is. Na de ervaring van ons gesprek durf ik de oproep aan: praat met elkaar en luister!

We zijn allemaal mensen met meer overeenkomsten dan verschillen, ook al lijkt dat soms aan de oppervlakte niet zo. Een paar zaken die mij hebben geholpen:

• Stel vragen, zo ontdek je wat er achter die eerste mening zit;
• Benoem de overeenkomsten, zo vind je elkaar weer;
• Hierdoor ontstaat er ook ruimte om de verschillen te benoemen maar zeker ook te accepteren;
• Ga niet overtuigen of  polderen. Jij hebt recht op een eigen mening maar een ander net zo goed.

Hoewel ik best gespannen het gesprek inging, vond ik het een prettig en fijn gesprek. We hebben echt een gesprek gevoerd, overeenkomsten ontdekt, verschillen aanvaard. En we liep allebei tevreden weg, met het gevoel dat de ander echt geluisterd had. Een onverwachte, fijne en zeker ook leerzame ervaring.

Zoals collegevoorzitter Anka Mulder tijdens de opening hogeschooljaar zei: we zijn een hoger onderwijsinstelling, dus we nemen de wetenschap serieus. Wat mij betreft draait de wetenschap op vragen durven stellen en dat blijven doen. Zo komt de wetenschap tot de beste kennis en mooiste inzichten.

Mijn oproep is om dit met z’n allen te blijven doen, en daarbij ook naar de antwoorden te luisteren. Ook als de mening tegenover je tegen die van jou en zelfs de tegen waarden van Saxion ingaat. Je leert er veel van weet ik nu uit ervaring.