Saxion-expert over Chinese AI-hype DeepSeek: “Misschien wel aftrap van een wedloop”
Wall Street in paniek, een toppositie in nationale en internationale downloadlijsten van appwinkels en media die over elkaar duikelen in hun analyses. De Chinese app DeepSeek zorgt deze week voor een AI-bommetje in – opnieuw - vooral de media. Maar waar komen de app en vooral de hype opeens vandaan? Vooral dat laatste vraagt lector Jeroen Linssen zich af. “Wat ik vooral een interessante vraag vind, is waarom dit nu opeens naar voren komt.”
Chinese Chatbot zet AI-wereld op zijn kop, schreef de op kunstmatige intelligentie-gebied doorgaans terughoudende NOS opeens over DeepSeek. De Volkskrant heeft het over een ‘schokgolf in de AI-wereld’. Trouw schrijft dat DeepSeek ‘techgiganten raakt waar het pijn doet’ en Telegraaf heeft het op zijn beurt over een ‘keiharde dreun’ van de nieuwe ChatGPT-concurrent aan het adres van chipbedrijven.
Waar je ook kijkt; het afgelopen week gelanceerde DeepSeek is opeens overal. “Daar kun je allerlei theorieën op loslaten”, zegt Jeroen Linssen, lector Symbiotic Artificial Intelligence op Saxion. “Bovenal omdat de app uit China komt. Daarmee is dit ook een soort geopolitieke kwestie geworden.” Ergens verbaast hij zich erover dat iedereen zo over elkaar heen duikelt, zegt hij. “Ook omdat de vraag of deze chatbot echt zoveel voorstelt, een interessante is.”
DeepSeek zorgt met name voor opschudding, omdat het trainen van de app een schijntje kostte in vergelijking met dat van concurrenten. Ook zou de app veel efficiënter en duurzamer zijn in verbruik en de app op veel gebieden net zo goed – of zelfs beter zou presteren. “Die vergelijking over die kosten is eigenlijk onzin”, zegt Linssen.
Mensen hebben te weinig besef van de schaduwzijdes van AI
Appels en Peren
De 5,7 miljoen dollar die het trainen van DeepSeek kostte, wordt vaak vergeleken met de 1 miljard die het ontwikkelen van ChatGPT kostte. “Maar trainen en ontwikkelen zijn twee verschillende dingen. Ze bouwen voort op zaken die al ontwikkeld zijn. En de vraag is of deze kosten kloppen, het complete plaatje zijn, of dat dit framing is. Daar is helemaal geen zicht op.”
Net als hij zich kritisch toont op de ondoorzichtheid van dat hele trainingsproces van DeepSeek. Daarvan is nu al duidelijk dat die de richtlijnen van de Chinese overheid volgt. Zo vroeg de NOS wat er op het Tianmenplein gebeurde, en kwam daar geen antwoord op.
Linssens kritiek geldt niet alleen voor dit model. “Hoe is de data vergaard? Welke data is erin gegaan? Welke normen en waarden gelden daarbij? Dat is compleet ondoorzichtig. Dat geldt overigens in het algemeen, dus ook voor Amerikaanse modellen.”
Zo kijkt hij überhaupt naar de technologie, want wie denkt dat de Saxion-lector een ‘AI-profeet’ is, heeft het mis. “Ik heb DeepSeek bewust niet gebruikt”, zegt hij. “Sommige mensen zeggen: hoe meer je over AI weet, hoe minder je het wil gebruiken.” Dat bewustzijn zou hij wel vaker willen zien. “Ik denk dat je altijd kritisch moet zijn. Ja, de technologie is fantastisch, maar dat betekent niet dat je alles maar klakkeloos moet accepteren als gebruiker. Mensen hebben te weinig besef van de schaduwzijdes van AI.”
Dat gaat vooral over hoe de technologie ingezet wordt, zegt hij. “Vaak is het simpelweg een verdienmodel. Het is goed om te begrijpen dat de ontwikkeling deze technologie grotendeels gestuurd wordt door commerciële partijen: het gaat om geld verdienen.”
De vraag is wat het doel van deze race is, want AI is een middel, geen doel.
Wedloop
Als DeepSeek en de mediahype erover één ding hebben duidelijk gemaakt, is het hoe de verhoudingen liggen, om terug te komen op de vraag in de lead van dit artikel. Dat China nu zo’n krachtige concurrent lijkt te vormen voor Amerika op AI-gebied, zou bovendien niet eens slecht uit hoeven komen voor de Amerikaanse techgiganten. Des te meer verantwoording voor de 500 miljard die de VS willen investeren in data en AI.
Linssen heeft het over de mogelijke start van een wedloop, of zelfs een race. De vraag is wie daar belang bij heeft. Techinvesteerder Marc Andreessen had het op X over een Spoetnik-moment, naar de lancering van de satelliet die een schokgolf te weeg bracht in het Westen. En die bovenal gold als motivatie om er een schepje bovenop te doen in de ruimterace.
In die zin hoeft het nieuws over DeepSeek de Amerikaanse techgiganten helemaal niet slecht uit te komen. Open-AI-topman Sam Altman (van ChatGPT) noemde DeepSeek alvast ‘indrukwekkend’. Linssen: "Het lijkt erop dat in al die media-aandacht vooral wordt geframed hoe de verhoudingen liggen. De vraag is wat het doel van deze race is, want AI is een middel, geen doel. Gaat het om sociaal-maatschappelijk, commercieel of politiek gewin? Laten we dat goed in de gaten houden.”
Gerelateerde artikelen
Green Office opgeheven; nieuw Sustainable Saxion Team wil zichzelf ‘overbodig maken’
Het Green Office bestaat vijf jaar na de oprichting niet meer, maar is het Sustainable Saxion Team geworden. Volgens Wenda Hans, regisseur duurzaamheid, is dat een logische ontwikkeling omdat duurzaamheid in het grootste deel van de organisatie bekend is. “We richten ons nu op verankering.”
Kunstwerk ‘Gele Tulp’ onthuld, ook nieuwe artist-in-residence bekend
Winnares van de Saxion Kunstprijs Sjahrzad Khodadadeh onthulde gisteren in Enschede haar kunstwerk ‘De Gele Tulp’. En passant werd ook bekend wie de nieuwe artist-in-residence van Saxion is.
Column: Stage maakt of kraakt je schooljaar
Stagelopen; het maakt of kraakt je schooljaar. De een vertelt vrolijk over zijn stage en de ander kan niet wachten tot het voorbij is. Bij mijn studie, Social Work, loop je elk jaar stage en in het derde jaar, waar ik nu ook in zit, 28 uur per week. Stagelopen en je daarmee kunnen ontwikkelen is een belangrijk en groot onderdeel van onze opleiding. Maar toch is het lang niet altijd een pretje.