Aftrap documentaire ‘Gen Sax’; volg vier jaar lang een groep van vijftien eerstejaars met ons

“Ze zijn zestien, zeventien, achttien jaar, een enkeling al een eind in de twintig. Ieder met z’n eigen dromen, ambities, passies… en misschien angsten voor de toekomst.” Met deze woorden beginnen we de teaser van wat onze documentaire-reeks Gen Sax moet worden. Wij gaan de komende vier, misschien vijf jaar, een groep (nu nog) eerstejaars volgen. Op video spreken we ze over alles wat ze bezighoudt, en krijgen we een kijkje in hun levens.

In deze serie volgen wij Laura, Lisa, Jonah, Jikke, Jaap, Floor, Bart, Bastiënne, Stella, Naud, Hanna, Rover, Jayden, Lars en Gizem in hun schoolcarrière en misschien ook daarna. Door ze periodiek op te zoeken én ze (onderling) te laten praten, reflecteren en onderzoeken – volgen we hun proces. En dagen we ze uit om hun ideeën, gevoelens, wensen en angsten onder woorden te brengen.

Met deze serie willen de persoonlijke groei, verwachtingen en de uitdagingen van deze generatie in beeld brengen. Tijdens de INTRO spraken we daarvoor eerstejaars aan: wil jij de komende vier of vijf jaar door ons gevolgd worden? We stelden de vijftien studenten meteen op camera vragen over hun dromen, wat ze gelukkig maakt of boos, en hoe ze kijken naar hun eigen generatie.

We vinden het belangrijk en leuk iets meer te vertellen over de gedachte achter Gen Sax. We denken dat we hiermee een belangrijk verhaal gaan vertellen.

Meer dan studiepunten

Deze eerstejaars beginnen hun studiecarrière hier, op Saxion. Er is veel nieuw: de school, de klasgenoten, de manier van onderwijs. In vier jaar tijd worden ze klaargestoomd om de ‘echte wereld’ te betreden. Met een diploma op zak zijn ze klaar voor de arbeidsmarkt, de eerste échte baan, of een vervolgstudie.

School is meer dan studiepunten halen richting het diploma. Het is bij uitstek het moment waarin je ruimte hebt om te experimenten en daarmee jezelf te ontdekken. Al die nieuwe ervaringen vormen je, zodat je na vier jaar hogeschool niet alleen een vak leerde, maar ook het proces tot een volwassen persoon hebt doorlopen. Klaar om de uitdagingen van het volwassen leven aan te gaan.

Maar het kan natuurlijk ook anders gaan. Het stoppen van de studie of overstappen naar een andere opleiding bijvoorbeeld.

Misschien meer dan voorheen wordt over deze generatie gepraat. Dat ze zielig zijn, omdat studeren duur is en de prestatiedruk hoog. Dat ze gebonden zijn aan thuis, omdat de woningmarkt kapot is. Maar ook dat ze ‘sneeuwvlokjes’ zouden zijn. Hun curling-ouders veegden hun pad glad, ze zijn geen tegenslagen gewend. Of we zeggen dat ze inconsequent zijn; hoogdravend in hun idealen, maar korter douchen, ho maar.

Hebben we het over deze generatie studenten, dan hebben we het ook vaak over weerbaarheid, of de mentale en psychische druk die ze ervaren. Studentenorganisaties trekken aan de bel: het gaat niet goed. Onderwijsinstellingen zeggen die problemen bij studenten te erkennen en zetten in op begeleiding en het verbeteren van het welzijn.  

Het maakbare leven?

Dit is de wereld waar ‘onze’ eerstejaars hun eerste stappen in gaan zetten. De wereld waarin zij volwassen worden, en uitdagingen het hoofd moeten bieden. Waarin ze voor het eerst (of voor de tweede, derde keer) verliefd worden, een gebroken hart oplopen. Misschien een dierbare verliezen. Maar we zijn ook benieuwd naar de mooie dingen in het leven. Hoe gaan ze daar mee om? En wat kunnen wij daarvan leren?  

Een studie kiezen is uiteindelijk een vorm van maakbaarheid. Studenten maken een keuze voor een opleiding, waarin ze vier jaar lang investeren om een diploma te verdienen en daarmee gekwalificeerd bent om een beroep uit te oefenen. Het onderwijs is de plek waar ze de rest van hun leven vorm geven. En daar de regie op hebben.  

Maakbaarheid kunnen we beschouwen als het tegenovergestelde van determinisme. Het is het idee dat je kunt worden wat je wil en je toekomst vorm kunt geven naar eigen wens, tegenover het idee dat de kaarten goeddeels vooraf geschud zijn. Hoe denken deze studenten zelf over hun toekomst? Zijn zij ervan overtuigd dat ze hun leven zelf kunnen vormgeven, of voelen ze zich beperkt door omstandigheden?

Wie voor een dubbeltje geboren is, zou misschien een kwartje kunnen worden. En vice versa. Deze documentaire zoekt dat spanningsveld op, zonder per se antwoorden te willen geven of tot conclusies te komen. We willen de verhalen van de studenten horen, met open vizier.

Dat begint bij deze kennismaking met Gizem, Lisa, Jonah, Jikke, Jaap, Floor, Bart, Bastiënne, Stella, Naud, Hanna, Rover, Jayden, Lars en Laura. We nodigen je uit om met ons mee te kijken en deze generatie van dichtbij te leren kennen.

Inspiratie Gen Sax

Wat we niet onbenoemd wilden laten is onze belangrijkste inspiratiebron: de Britse UP Series van filmaker Michael Apted. Hij volgde vanaf 1964 de levens van veertien kinderen en deed daar elke zeven jaar verslag van. De reeks werd door Channel 4 in 2005 uitgeroepen tot beste documentaire aller tijden. Net als in de beroemde documentaire van filmmaker Michael Apted willen wij over de loop van een aantal jaren een beeld schetsen van de levens van deze studenten.