Eigen studieschuld, dikke bult? “Het is traumatisch om naar het bedrag te kijken”

Veel minder lijkt dat bedrag van 28,2 miljard euro niet te worden de aankomende jaren, met de stijgende rente en de langstudeerboete. De gemiddelde schuld is 17,1 duizend euro, maar hierbij zijn ook afgestudeerden die al jaren aan het aflossen meegerekend.

Het bedrag lijkt vaker de tientallen duizenden in te gaan, zo ook voor oud-Saxion-studente Simone Dekker (26). Voordat ze vorig jaar afstudeerde bij Creative Business probeerde ze de studies Chemie en Bedrijfskunde. Na zes jaar studeren is haar studieschuld 82.000 euro en 2 cent. “Ik durfde eigenlijk niet op DUO te kijken, het is traumatisch om naar het bedrag te kijken.”

In haar eerste jaar betaalden haar ouders haar huur van 600 euro per maand. Toen dat wegviel, begon ze met geld lenen. “Ik heb ook altijd wel gewerkt, maar dat combineren met school lukte niet altijd.” Ze had het achteraf niet anders kunnen aanpakken, zegt ze: “Om mijn studie te kunnen betalen, moest ik wel lenen.”

Gratis geld

Toen ze studiefinanciering aanvroeg als jonkie van achttien, zoals ze zelf zegt, wist ze er vrijwel niks over. “Behalve dat het gratis geld was. Ik hoefde er niks voor te doen, behalve studeren.” Het voelde als een soort beloning, iedere maand het geld op haar rekening. “Het voelde ook echt als mijn geld, daarom gaf ik het ook graag uit.” Pas later kwam het besef: “Misschien moet ik dit geld niet uitgeven aan bier.”

Ook ziet ze in hoeveel pech haar generatie heeft gehad. “Als we toen ook de basisbeurs hadden gehad dan had ik veel minder hoeven lenen.” En ze baalt van de rente die er bijkomt. “Het werd toen beloofd zonder rente, dat dit zomaar kan veranderen vind ik echt heel stom.” Financieel levert het haar veel stress op. “Met deze schuld kan ik waarschijnlijk nooit in mijn eentje een huis kopen, ik ben afhankelijk van een partner.”

Lenen om te investeren

Ook Paul Potters (32) leende geld, en weet ook exact hoeveel: 35 duizend euro. In 2018 studeerde hij af bij Technische Bedrijfskunde op Saxion waarna hij een master ging doen. Sinds drie jaar is hij weer terug op Saxion, als docent bij de School of Finance and International Business. Zijn schuld van nu 34 duizend euro vindt hij meevallen: “Ik hoor vaak hogere bedragen.”

Hij begon met geld lenen nadat hij tijdens zijn minor een blog maakte over studenten en geld. Hij verdiepte zich in studiefinanciering, berekende verschillende scenario’s en kwam tot de conclusie: “Alle cijfertjes zeggen dat ik volle bak moet lenen en dit beleggen.” Dus dat is wat hij deed: iedere maand stopte hij zo’n duizend euro in fondsen. “Ik vond het wel slim van mezelf.”

Potters houdt vanaf zijn zestiende zijn exacte uitgaves - tot op het laatste biertje - in Excel bij waardoor hij precies kan navertellen hoeveel geld erin en eruit ging. In drie jaar tijd leende hij 35 duizend euro. Het rendement zat op het hoogst op vijftig procent, maar door inflatie is dit uiteindelijk 18 procent geworden. In één keer afbetalen die studieschuld zou je denken. Maar tijdens zijn master moest hij het potje aanbreken. “Toen kon ik minder werken en heb ik tussen 2016 en 2021 de helft uitgegeven.”

Al zou hij het nu alsnog in één keer kunnen afbetalen, doet hij dat niet. “Zolang het rendementspercentage in de fondsen hoger is dan de rente op de studieschuld dan is het logischer om het te laten staan”, legt Potters uit. Wel is hij sinds december begonnen met afbetalen, 237 euro per maand. “Ik had het al een aantal keer uitgesteld, maar nu willen ze toch echt geld zien.”

Of hij achteraf spijt heeft van de lening? “Nee, want ik heb er hobby aan.” Toch zou hij anderen niet adviseren om het op dezelfde manier aan te pakken als hem. “Iedere keer als dat bedrag op je rekening komt snijdt je jezelf weer een klein beetje in je vingers. Uiteindelijk heb je meer dan een pleister nodig.”

Betere voorlichting

“Het is niet zo zwart-wit als eigen schuld, dikke bult", zegt Emma Mouthaan over jongeren die nu met een studieschuld zitten. De influencer, beter bekend als Skere Student, kwam erachter dat ze een studieschuld had van 73 duizend euro en richtte het platform ‘Skere Student’ op om andere studenten te helpen door tips te geven over geld.

Net als Simone en Potters is Emma niet blij met de schuld die ze heeft, maar ze ziet ook niet in hoe ze het achteraf anders had moeten doen. “Zonder dat geld had ik niet kunnen studeren.” Wel vindt ze dat jongeren beter voorgelicht moeten worden over studiefinanciering zodat ze weloverwogen keuzes kunnen maken.

Ze heeft een dubbel gevoel over het feit dat het zo makkelijk is om als tiener zoveel geld te kunnen lenen. “Aan de ene kant ben je volwassen en zou je moeten weten waar je aan begint, aan de andere kant kan het niet zo zijn dat je een financieel product aangesmeerd krijgt zonder hier goed over geïnformeerd te zijn”, zegt ze.

Potters deelt dat dubbele gevoel: “Enerzijds denk ik dat het niet onverstandig is om de middelbare school hier voorlichting over te geven, anderzijds denk ik: je zit op het hbo. Je bent niet dom. Maak verstandige keuzes.”