De terugkeer van de langstudeerboete zorgt ervoor dat studenten straks nog meer druk ervaren. De invoering ervan gaat ten koste van het welzijn van studenten. Dat denkt studentendecaan Lotte Beernink, in een reactie op de plannen van de nieuwe regeringspartijen. “Dit is vragen om problemen.” Ook studenten maken zich zorgen. “Hierdoor twijfel ik of ik wel aan een vervolgstudie wil beginnen.”
Studentendecaan Lotte Beernink wijst op de prestatiedruk onder studenten, en noemt de invoering van de langstudeerboete vragen om problemen. Uit cijfers blijkt dat de prestatiedruk op dit moment al hoog is: uit een door het Trimbos-instituut en RIVM gepubliceerde monitor bleek vorig jaar nog dat 44 procent van de studenten ‘grote prestatiedruk’ ervaart. Ook ging het welzijn achteruit, en ervaren studenten veel stress. De druk zal door de invoering van een langstudeerboete alleen nog maar toenemen, denkt Beernink. Bovendien: “Er zijn ook heel veel goede studenten die studievertraging oplopen, zonder dat ze daar wat aan kunnen doen.
Eerder noemde landelijke studentenvakbond LSVb de invoering al ‘een verbijsterende maatregel’ en gaven ook experts aan te denken dat de invoering de stress en druk bij studenten verhoogt.
Wat is er aan de hand?
Ongeveer twee weken geleden kwamen de PVV, VVD, BBB en NSC met een ‘hoofdlijnenakkoord’. Daarin staan de plannen van het nieuwe kabinet, en dus ook die met betrekking tot het onderwijs, dit zijn de belangrijkste voor jou op een rijtje:
- Terugkomst langstudeerboete, wat betekent dat studenten maximaal een jaar studievertraging mogen oplopen, en anders een boete gaan betalen van €3.000,- per jaar dat zij uitlopen. Op het hbo zou je dus binnen vijf jaar je diploma moeten halen om de boete te ontlopen, op het wo is dit vier jaar voor de bachelor.
- Verhogen collegegeld naar €2.530,00 per jaar
- Geen versoepeling van het bindend studieadvies (BSA) en selectie aan de poort blijft mogelijk
- Afschaffing van de OV-vergoeding voor buitenland-studenten
- 21% btw op boeken, waaronder schoolboeken
- Geen versoepeling van het bindend studieadvies (BSA) en selectie aan de poort blijft mogelijk
- De ‘verengelsing’ van het hoger onderwijs wordt teruggedrongen, met de opleidingen voor ‘tekortberoepen’ als uitzondering
Beernink denkt dat de invoering van een langstudeerboete ervoor zorgt dat studenten minder kunnen genieten van de leuke kanten van het studentenleven. Dat zorgt weer voor een nadelig effect op het mentale welzijn van studenten. “De focus zal vooral gaan op zo snel mogelijk afstuderen. Andere dingen, zoals bijvoorbeeld een bijbaan, of het doen van leuke dingen met anderen, schieten er misschien wel bij in."
Experts wijzen er ook op dat de langstudeerboete financiële zorgen en stress met zich mee kunnen brengen. "Studenten die niet koersen op uitloop, kunnen wel extra stress ervaren als zo'n boete boven hun hoofd hangt. Als jongeren daarom hun opleiding niet afmaken, kost dat de maatschappij dan uiteindelijk niet alleen maar meer?", zo zei universitair docent mentale gezondheid van jongeren Sophie Leijdesdorp tegen de NOS.
Lotte Beernink denkt dat de invoering niet alleen financiële kopzorgen oplevert, ze denkt ook dat de invoering financiële verschillen tussen studenten vergroot. “Op deze manier ontstaat er een groter verschil tussen studenten die het financieel beter hebben, ten opzichte van de studenten die het financieel slechter hebben.”
De gemiddelde schuld van een student ligt op 17,1 duizend euro blijkt uit recente cijfers van het CBS. 61% van de studenten is binnen vijf jaar afgestudeerd. Voor de anderen zou daar dus minstens 3.000 euro bij komen.
Het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) zocht uit wie de studenten zijn die de meeste kans maken om de langstudeerboete te gaan betalen. Dat zijn logischerwijs de studenten die het meest studievertraging oplopen. Uit cijfers blijkt dat 40 procent van de studenten met een migratieachtergrond binnen vijf jaar klaar is, tegen pakweg 55 procent van de studenten zonder migratieachtergrond. Ook heeft slechts 42% van de mannen na vijf jaar studeren het bachelordiploma op zak, tegen 60% van de vrouwen. NSC-leider Pieter Omtzigt heeft wel aangegeven dat er mogelijke uitzonderingen komen voor mensen die langdurig ziek zijn of een bestuursjaar doen.
Lichtpuntje
Toch ziet studentendecaan Beernink ook een lichtpuntje in de nieuwe plannen in het hoofdlijnenakkoord. “Ze willen dat hogescholen meer aandacht gaan besteden aan de taalkundigheid van studenten.” Ze krijgt nu bijvoorbeeld studenten over de vloer, die de feedback van hun docent niet begrijpen. “Ze lezen de feedback dan vaak gewoon verkeerd. Wanneer ik hen dan vraag of de docent het mogelijk anders bedoeld, en ze de zinnen eens op een andere manier moeten lezen, begrijpen ze het vaak wel.” Toch weegt dat voordeeltje voor haar niet op tegen de mindere kanten van de plannen. Beernink: “Het voelt voor studenten denk ik alsof ze een straf krijgen.”
Studenten noemen invoering 'onbegrijpelijk'
Babet Evers, derdejaars Social Work: "Vrees dat ik hier zelf mee te maken krijg"
Babet Evers is het niet eens met de terugkomst van de langstudeerboete. “Ik vind het onlogisch omdat studenten door diverse redenen vertraging kunnen oplopen, zoals persoonlijke omstandigheden. Een boete lost dit niet op." Babet vreest zelf ook voor de boete. ‘Ik ben bang dat ik ermee te maken ga krijgen, omdat mijn studie al vrij zwaar is.”
Lynn Boevink, derdejaars Toegepaste Psychologie: "Hierdoor twijfel ik om verder te studeren"
Toegepaste psychologie-studente Lynn vindt de terugkomst van de langstudeerboete onbegrijpelijk. "Het is bekend dat studenten al veel druk voelen. Door de langstudeerboete verwacht ik dat deze druk toeneemt." Ze maakt zich vooral zorgen over haar (eventuele) vervolgopleiding. ‘Ik doe nu hbo, maar wil hierna graag naar de Universiteit. Mocht ik dit moeilijker vinden, verwacht ik dat ik misschien wel meer tijd nodig ga hebben en dan ben ik dus flink meer geld kwijt. Hierdoor twijfel ik ook wel om er überhaupt aan te beginnen."
Lieke Strokap, tweedejaars Social Work: "Bij persoonlijke omstandigheden zou je geen boete moeten krijgen"
Lieke Strokap (tweedejaars student Social Work) baalt van de langstudeerboete. Vooral omdat zij de kwaliteit van het onderwijs soms best vindt tegenvallen. Dan nog meer moeten betalen vindt zij oneerlijk. ‘We betalen al een vermogen , terwijl er al weinig contacturen zijn en wij soms onbegeleide lessen hebben, omdat er geen docent is die ons les kan geven." Lieke vreest voor mensen met persoonlijke omstandigheden, waaronder zijzelf. ‘Ik heb zelf een lastige thuissituatie. Mensen zoals ik kunnen achter gaan lopen, terwijl wij hier niks aan kunnen doen. Ik vind dat als je een aantoonbare reden hebt voor vertraging dat je deze boete niet zou mogen krijgen."
Gerelateerde artikelen
Docente Femke Welink deed mee aan regionale ‘Wie is de Mol?’; “Ik zie mijzelf niet als een goede leugenaar”
Docente communicatie en studiecoach Femke Welink (SFIB) deed mee aan de online serie De Dwarsligger, een wel heel regionale versie van het bekende ‘Wie is de Mol?’ Alle kandidaten komen uit Enter, waar ruim 7.800 mensen wonen. De serie is door duizenden mensen bekeken. Welink: “Met De Dwarsligger is heel Twente op de kaart gezet.”
Collegevoorzitter Anka Mulder vertrekt; “Laat Saxion met gerust hart achter”
Na zeven jaar voorzitterschap van het college van bestuur, verlaat Anka Mulder in april 2025 Saxion. Per 1 mei wordt ze vicevoorzitter bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijke Onderzoek (NWO). Eerder deze maand liet mede-bestuurder Timo Kos al weten dat hij vertrekt. Daarmee blijft alleen huidig bestuurder Richard Wielinga, die 1 september begon, over in het college van bestuur.
CMR ziet graag meer grip deelraden op uitkomsten MTO, vraagt CvB in gesprek te gaan met opinieschrijver Wilco Bouwhuis
De Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) pleitte afgelopen week voor instemmingsrecht van de deelraden op de verbeterplannen vanuit het medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO). Ook gaf Tessa van der Panne namens de CMR aan dat veel medewerkers van Saxion zich herkennen in de tiendelige ingezonden opinie van docent technische natuurkunde Wilco Bouwhuis. “Het zou mooi zijn als het CvB een benen-op-tafel-gesprek zou hebben met Wilco.”